Nicotinamid Arzneimittelgruppen Vitamine Vitamin B3Nicotinamid ist ein wasserlösliches Vitamin aus der Gruppe des Vitamin-B3-Komplexes, das im Körper für die Biosynthese von Cofaktoren wie NAD und NADP verwendet wird, welche an zahlreichen Redox-Reaktionen beteiligt sind. Eine ausreichende Zufuhr schützt vor der Vitaminmangelerkrankung Pellagra. Es stehen Arzneimittel und Nahrungsergänzungsmittel zur Verfügung, die in der Regel peroral verabreicht werden. Nicotinamid-Gele sind in einigen Ländern für die äusserliche Behandlung der Akne zugelassen. Unerwünschte Wirkungen werden kaum beobachtet. Nicotinamid gilt in therapeutischen Dosen als gut verträglich.
synonym: Nicotinamidum PhEur, Nicotinamide, Vitamin PP, Niacinamid, Vitamin B3, Nicotinsäureamid, NAM
ProdukteNicotinamid ist in zahlreichen Vitaminpräparaten unter anderem in Form von Tabletten, Brausetabletten und Kapseln enthalten.
Nicotinamid wird unter anderem auch als Vitamin B3 (mit weiteren Vertretern), als Vitamin PP (Pellagra Preventing) und als Niacinamid bezeichnet.
Struktur und EigenschaftenNicotinamid (C6H6N2O, Mr = 122.1 g/mol) liegt als weisses, kristallines Pulver vor und ist in Wasser leicht löslich. Es ist das Carboxamid der Nicotinsäure. Nicotinamid ist ein Bestandteil des sogenannten Vitamin-B3-Komplexes, zum dem auch die Nicotinsäure (Niacin) und Nicotinamid-Ribosid gehören. Die Aminosäure Tryptophan ist ein natürlicher Vorläufer des Vitamins.
WirkungenNicotinamid (ATC A11HA01 ) ist ein Bestandteil von Nicotinamidadenindinukleotid (NAD) und von Nicotinamidadenindinukleotidphosphat (NADP). Beide sind Cofaktoren von Enzymen und im Körper und in den Zellen an zahlreichen Redox-Reaktionen und am Energiestoffwechsel beteiligt.
Auf der Haut entfaltet Nicotinamid unter anderem entzündungshemmende, aufhellende, antimikrobielle und protektive Eigenschaften.
Anwendungsgebiete- Für die Vorbeugung und Behandlung eines Vitaminmangels. Ein Mangel löst die Krankheit Pellagra aus.
- Nicotinamid wird in einigen Ländern in Form eines Gels zu 4 % (m/m) für die äusserliche Behandlung der Akne eingesetzt.
- Als Nahrungsergänzungsmittel.
Gemäss der Fachinformation. Nicotinamid wird in der Regel peroral und seltener topisch und parenteral verabreicht. Zur Vorbeugung liegt die Dosis üblicherweise im zweistelligen Mikrogrammbereich. Therapeutisch werden auch höhere Dosen eingenommen.
Unerwünschte WirkungenNicotinamid gilt in therapeutischen Dosen als gut verträglich.
siehe auchLiteratur- Arzneimittel-Fachinformation (CH, UK)
- Bains P. et al. Nicotinamide: Mechanism of action and indications in dermatology. Indian J Dermatol Venereol Leprol, 2018, 84(2), 234-237 Pubmed
- Europäisches Arzneibuch PhEur
- Mehmel M. et al. Nicotinamide Riboside-The Current State of Research and Therapeutic Uses. Nutrients, 2020, 12(6),1616 Pubmed
- Rolfe H.M. A review of nicotinamide: treatment of skin diseases and potential side effects. J Cosmet Dermatol, 2014, 13(4), 324-8 Pubmed
- Walocko F.M. et al. The role of nicotinamide in acne treatment. Dermatol Ther, 2017, 30(5) Pubmed
Interessenkonflikte: Keine / unabhängig. Der Autor hat keine Beziehungen zu den Herstellern und ist nicht am Verkauf der erwähnten Produkte beteiligt.
Weitere InformationenWirkstoffe: Betacarotenum, Cholecalciferolum, Int-rac-alpha-tocopherolum, Thiamini nitras, Riboflavinum, Pyridoxini hydrochloridum, Cyanocobalaminum, Nicotinamidum, Acidum folicum, Biotinum, Acidum ascorbicum, Calcium, Magnesium, Ferrum, Zincum, Cuprum, Iodum, Selenium, Molybdenum, Chromium
Unternehmen: Andreabal AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Antianämika: Eisen
Wirkstoffe: Nicotinamidum, Calcii pantothenas, Thiamini nitras, Riboflavinum, Pyridoxini hydrochloridum, Biotinum, Cyanocobalaminum
Unternehmen: Bayer (Schweiz) AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Vitamine: Vitamin B Präparate
Wirkstoffe: Thiamini nitras, Riboflavini natrii phosphas, Pyridoxini hydrochloridum, Nicotinamidum, Biotinum, Cyanocobalaminum, Calcii pantothenas, Acidum ascorbicum, Calcium
Unternehmen: Dr. Grossmann AG, Pharmaca
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Vitamine: Vitamin B Präparate
Wirkstoffe: Thiamini hydrochloridum, Riboflavinum, Pyridoxini hydrochloridum, Cyanocobalaminum, Nicotinamidum, Acidum pantothenicum, Biotinum, Acidum ascorbicum, Calcium, Magnesium
Unternehmen: Bayer (Schweiz) AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Vitamine: Andere Vitaminpräparate
Wirkstoffe: Thiamini hydrochloridum, Riboflavinum, Pyridoxini hydrochloridum, Cyanocobalaminum, Nicotinamidum, Acidum pantothenicum, Biotinum, Acidum ascorbicum, Acidum folicum, Calcium, Magnesium, Zincum
Unternehmen: Bayer (Schweiz) AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Vitamine: Vitamin B Präparate
Wirkstoffe: Thiamini hydrochloridum, Riboflavinum, Pyridoxini hydrochloridum, Cyanocobalaminum, Nicotinamidum, Acidum folicum, Acidum pantothenicum, Biotinum, Acidum ascorbicum, Calcium, Magnesium, Zincum
Unternehmen: Bayer (Schweiz) AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Vitamine: Vitamin B Präparate
Wirkstoffe: Thiamini hydrochloridum, Riboflavinum, Pyridoxini hydrochloridum, Cyanocobalaminum, Nicotinamidum, Acidum folicum, Acidum pantothenicum, Biotinum, Acidum ascorbicum, Calcium, Magnesium, Zincum
Unternehmen: Bayer (Schweiz) AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Vitamine: Vitamin B Präparate
Wirkstoffe: Retinoli palmitas, Cholecalciferolum, Int-rac-alpha-tocopherolum, Cocarboxylasum tetrahydricum, Riboflavini natrii phosphas, Pyridoxini hydrochloridum, Cyanocobalaminum, Nicotinamidum, Acidum folicum, Dexpanthenolum, Biotinum, Acidum ascorbicum
Unternehmen: Baxter AG
Abgabekategorie: B
Gruppe / Anwendung: Blutprodukte und Perfusionslösungen
Wirkstoffe: Acidum alpha-ketoglutaricum D8 (HAB 5a), Acidum thiocticum D6 (HAB 6), Acidum ascorbicum D6 (HAB 5a), Acidum cis-aconiticum D8 (HAB 5a), Acidum citricum (HAB) D8, Acidum malicum D8 (HAB 5a), Acidum fumaricum D8 (HAB 5a), Acidum succinicum (Ph. Eur. Hom.) D8 (HAB 5a), Adenosinum triphosphoricum D10 (HAB 5a), Barium oxalsuccinicum D10 (HAB 6), Beta vulgaris rubra ex radice D4 (HAB 2a), Cerium oxalicum (HAB) D8, Coenzym A D8 (HAB 5a), Cysteinum D6 (HAB 5a), Hepar sulfuris (HAB) D10, Magnesium oroticum dihydricum D6 (HAB 6), Manganum phosphoricum D6 (HAB 6), Nadidum D8 (HAB 5a), Natrium diethyloxalaceticum D6 (HAB 6), Natrium pyruvicum D8 (HAB 5a), Natrium riboflavinum phosphoricum D6 (HAB 5a), Nicotinamidum D6 (HAB 5a), Pulsatilla pratensis (HAB) D6, Pyridoxinum hydrochloricum D6 (HAB 5a), Sulfur (HAB) D10 (HAB SV), Thiaminum hydrochloricum D6 (HAB 5a)
Unternehmen: ebi-pharm ag
Abgabekategorie: B
Gruppe / Anwendung:
Wirkstoffe: Coenzym A D8 (HAB 5a), Acidum ascorbicum D6 (HAB 5a), Thiaminum hydrochloricum D6 (HAB 5a), Natrium riboflavinum phosphoricum D6 (HAB 5a), Pyridoxinum hydrochloricum D6 (HAB 5a), Nicotinamidum D6 (HAB 5a), Acidum malicum D8 (HAB 5a), Acidum cis-aconiticum D8 (HAB 5a), Acidum citricum (HAB) D8, Acidum fumaricum D8 (HAB 5a), Acidum alpha-ketoglutaricum D8 (HAB 5a), Acidum succinicum (Ph. Eur. Hom.) D8 (HAB 5a), Barium oxalsuccinicum D10 (HAB 6), Natrium diethyloxalaceticum D6 (HAB 6), Natrium pyruvicum D8 (HAB 5a), Cysteinum D6 (HAB 5a), Pulsatilla pratensis (HAB) D6, Hepar sulfuris (HAB) D10, Sulfur (HAB) D10, Adenosinum triphosphoricum D10 (HAB 5a), Nadidum D8 (HAB 5a), Manganum phosphoricum D6 (HAB 6), Magnesium oroticum dihydricum D6 (HAB 6), Cerium oxalicum (HAB) D8, Acidum thiocticum D6 (HAB 6), Beta vulgaris rubra ex radice D6 (HAB 2a)
Unternehmen: ebi-pharm ag
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung:
Wirkstoffe: Acidum thiocticum D8 (HAB 6), Acidum ascorbicum D6 (HAB 5a), Acidum picrinicum (HAB) D6 (HAB SV), Acidum silicicum (HAB) D6, Aesculus hippocastanum (HAB) D6, Ammonium chloratum (HAB) D8 (HAB 5a), Argentum metallicum (HAB) D10, Berberis vulgaris (HAB) D4, Calcium phosphoricum (HAB) D10, Cartilago suis D8 (HAB 42a), Cimicifuga racemosa (HAB) D4, Cinchona pubescens (HAB) D4, Citrullus colocynthis (HAB) D4, Coenzym A D10 (HAB 5a), Cuprum aceticum (HAB) D6 (HAB SV), Discus intervertebralis suis D8 (HAB 42a), Embryo totalis suis D10 (HAB 42a), Funiculus umbilicalis suis D10 (HAB 42a), Glandula suprarenalis suis D10 (HAB 42a), Kalium carbonicum (HAB) D6 (HAB 5a), Ledum palustre (HAB) D4, Medorrhinum-nosode D18 (HAB 44), Medulla ossis suis D10 (HAB 42a), Hydrargyrum oxydatum rubrum D10 (HAB 6), Nadidum D6 (HAB 5a), Natrium diethyloxalaceticum D6 (HAB 6), Natrium riboflavinum phosphoricum D6 (HAB 5a), Nicotinamidum D6 (HAB 5a), Pseudognaphalium obtusifolium (HAB) D3, Pulsatilla pratensis (HAB) D6, Pyridoxinum hydrochloricum D6 (HAB 5a), Ranunculus bulbosus (HAB) D4, Secale cornutum (HAB) D6, Sepia officinalis (HAB) D10, Sulfur (HAB) D28 (HAB SV), Thiaminum hydrochloricum D6 (HAB 5a), Zincum metallicum (HAB) D10, Natrium
Unternehmen: ebi-pharm ag
Abgabekategorie: B
Gruppe / Anwendung:
Wirkstoffe: Retinoli palmitas, Thiamini hydrochloridum, Riboflavinum, Nicotinamidum, Calcii pantothenas, Pyridoxini hydrochloridum, Biotinum, Acidum folicum, Cyanocobalaminum, Acidum ascorbicum, Cholecalciferolum, Int-rac-alpha-tocopherylis acetas, Calcium, Cuprum, Ferrum, Magnesium, Manganum, Phosphorus ruber, Zincum
Unternehmen: Bayer (Schweiz) AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Antianämika: Eisen
Wirkstoffe: Retinoli palmitas, Int-rac-alpha-tocopherylis acetas, Thiamini nitras, Riboflavinum, Pyridoxini hydrochloridum, Cyanocobalaminum, Nicotinamidum, Acidum folicum, Dexpanthenolum, Biotinum, Acidum ascorbicum, Calcium, Magnesium, Ferrum, Zincum, Cuprum, Manganum, Molybdenum, Selenium, Coffeinum, Ginseng extractum siccum, Ginkgonis extractum siccum
Unternehmen: Tentan AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Vitamine: Multivitaminpräparate
Wirkstoffe: Cholecalciferolum, Int-rac-alpha-tocopherylis acetas, Thiamini hydrochloridum, Riboflavini natrii phosphas, Pyridoxini hydrochloridum, Nicotinamidum, Dexpanthenolum, Calcium, Lysini hydrochloridum
Unternehmen: Opella Healthcare Switzerland AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Vitamine: Multivitaminpräparate
Wirkstoffe: Betacarotenum, Cholecalciferolum, RRR-alpha-tocopherolum, Thiamini nitras, Riboflavinum, Pyridoxini hydrochloridum, Cyanocobalaminum, Nicotinamidum, Acidum folicum, Biotinum, Acidum ascorbicum, Cuprum, Manganum, Magnesium, Ferrum, Zincum, Calcium, Selenium, Ginseng extractum
Unternehmen: Opella Healthcare Switzerland AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Vitamine: Multivitaminpräparate
Wirkstoffe: Retinoli palmitas, Cholecalciferolum, RRR-alpha-tocopherolum, Thiamini nitras, Riboflavinum, Pyridoxini hydrochloridum, Cyanocobalaminum, Biotinum, Nicotinamidum, Acidum ascorbicum, Acidum folicum, Cuprum, Manganum, Magnesium, Ferrum, Zincum, Calcium, Selenium, Ginseng extractum siccum, Lecithinum
Unternehmen: Opella Healthcare Switzerland AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Vitamine: Multivitaminpräparate
Wirkstoffe: Betacarotenum, Cholecalciferolum, Int-rac-alpha-tocopherolum, Thiamini nitras, Riboflavinum, Pyridoxini hydrochloridum, Cyanocobalaminum, Nicotinamidum, Acidum folicum, Biotinum, Acidum ascorbicum, Calcium, Magnesium, Ferrum, Zincum, Cuprum, Iodum, Selenium, Molybdenum, Chromium
Unternehmen: Soho Flordis International Switzerland SA
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Antianämika: Eisen
Wirkstoffe: Silybi mariani extractum siccum raffinatum et normatum, Thiamini hydrochloridum, Pyridoxini hydrochloridum, Riboflavinum, Nicotinamidum, Calcii pantothenas, Cyanocobalaminum
Unternehmen: Acino Pharma AG
Abgabekategorie: B
Gruppe / Anwendung: Lebertherapeutika
Wirkstoffe: Thiaminum, Riboflavinum, Nicotinamidum, Pyridoxinum, Acidum pantothenicum, Acidum ascorbicum, Biotinum, Acidum folicum, Cyanocobalaminum
Unternehmen: Fresenius Kabi (Schweiz) AG
Abgabekategorie: B
Gruppe / Anwendung: Blutprodukte und Perfusionslösungen
Wirkstoffe: Retinoli palmitas, Thiamini hydrochloridum, Riboflavinum, Nicotinamidum, Acidum pantothenicum, Pyridoxini hydrochloridum, Biotinum, Acidum folicum, Cyanocobalaminum, Acidum ascorbicum, Cholecalciferolum, RRR-alpha-tocopherolum, Ginseng extractum siccum, Calcium, Magnesium, Cuprum, Iodum, Ferrum, Manganum, Selenium, Zincum
Unternehmen: Bayer (Schweiz) AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Vitamine: Multivitaminpräparate
Wirkstoffe: Retinoli palmitas, Thiamini hydrochloridum, Riboflavinum, Nicotinamidum, Acidum pantothenicum, Pyridoxini hydrochloridum, Biotinum, Acidum folicum, Cyanocobalaminum, Acidum ascorbicum, Cholecalciferolum, RRR-alpha-tocopherolum, Ginseng extractum siccum, Calcium, Magnesium, Ferrum, Zincum, Cuprum, Iodum, Manganum, Selenium
Unternehmen: Bayer (Schweiz) AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Vitamine: Multivitaminpräparate
Wirkstoffe: Ubichinonum D10 (HAB 5a), Acidum ascorbicum D6 (HAB 5a), Thiaminum hydrochloricum D6 (HAB 5a), Natrium riboflavinum phosphoricum D6 (HAB 5a), Pyridoxinum hydrochloricum D6 (HAB 5a), Nicotinamidum D6 (HAB 5a), Vaccinium myrtillus (HAB) D4, Colchicum autumnale (HAB) D4, Podophyllum peltatum (HAB) D4, Conium maculatum (HAB) D4, Hydrastis canadensis (Ph.Eur.Hom.) D4 (Ph.Eur.Hom. 1.1.8), Acidum L(+) lacticum D6 (HAB 5a), Hydrochinonum D8 (HAB 5a), Acidum thiocticum D8 (HAB 6), Sulfur (HAB) D8, Manganum phosphoricum D8 (HAB 6), Natrium diethyloxalaceticum D8 (HAB 6), Trichinoylum D10 (HAB 6), Anthrachinonum D10 (HAB 6), Naphthochinonum D10 (HAB 5a), Para-benzochinonum D10 (HAB 5a), Adenosinum triphosphoricum D10 (HAB 5a), Coenzym A D10 (HAB 5a), Galium aparine (HAB) D6, Acidum acetylsalicylicum D10 (HAB 5a), Histaminum D10 (HAB 5a), Nadidum D10 (HAB 5a), Magnesium gluconicum D10 (HAB 5a)
Unternehmen: ebi-pharm ag
Abgabekategorie: B
Gruppe / Anwendung:
Wirkstoffe: Ubichinonum D10 (HAB 5a), Acidum ascorbicum D6 (HAB 5a), Thiaminum hydrochloricum D6 (HAB 5a), Natrium riboflavinum phosphoricum D6 (HAB 5a), Pyridoxinum hydrochloricum D6 (HAB 5a), Nicotinamidum D6 (HAB 5a), Vaccinium myrtillus (HAB) D6, Colchicum autumnale (HAB) D6, Podophyllum peltatum (HAB) D6, Hydrastis canadensis (Ph.Eur.Hom.) D6 (Ph.Eur.Hom. 1.1.8), Acidum L(+) lacticum D6 (HAB 5a), Hydrochinonum D8 (HAB 5a), Acidum thiocticum D8 (HAB 6), Sulfur (HAB) D8, Manganum phosphoricum D8 (HAB 6), Natrium diethyloxalaceticum D8 (HAB 6), Trichinoylum D10 (HAB 6), Anthrachinonum D10 (HAB 6), Naphthochinonum D10 (HAB 5a), Para-benzochinonum D10 (HAB 5a), Adenosinum triphosphoricum D10 (HAB 5a), Coenzym A D10 (HAB 5a), Galium aparine (HAB) D6, Acidum acetylsalicylicum D10 (HAB 5a), Histaminum D10 (HAB 5a), Nadidum D10 (HAB 5a), Magnesium gluconicum D10 (HAB 5a)
Unternehmen: ebi-pharm ag
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung:
Wirkstoffe: Retinoli palmitas, Cholecalciferolum, Int-rac-alpha-tocopherylis acetas, Thiamini nitras, Riboflavinum, Pyridoxini hydrochloridum, Cyanocobalaminum, Nicotinamidum, Calcii pantothenas, Acidum ascorbicum, Calcium, Magnesium, Cuprum, Ferrum, Manganum, Molybdenum, Zincum
Unternehmen: Dr. Grossmann AG, Pharmaca
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Vitamine: Multivitaminpräparate